Publikacja stanowi zbiór studiów dedykowanych dr Marii Dąbrowskiej z okazji Jej Jubileuszu. Tom zawiera artykuły dotyczące różnorodnych aspektów kultury materialnej od XIII po XVIII wiek.Maria Dąbrowska jest archeologiem, pracownikiem Ośrodka Historii Kultury Materialnej Średniowiecza i Czasów Nowożytnych Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Jej Naukowe zainteresowania koncentrują się przed wszystkim wokół zagadnień związanych z kaflarstwem i sposobami ogrzewania wnętrz. Jest autorka wielu publikacji poświęconych tej problematyce, opracowań wyników badań wykopaliskowych, a także twórcą projektów i konsultantką wielu rekonstrukcji historycznych pieców kaflowych oraz inicjatorką i organizatorką Warsztatów Kaflarskich zrzeszających badaczy z całej Polski."Wątki tematyczne tekstów nawiązują do zróżnicowanego dorobku badawczego Jubilatki. Najmocniej prezentowane są zatem różne urządzenia grzewcze, a ponadto problematyka Kościoła i religijności, kultury stołu i wyżywienia, a także funeraliów i militariów. Kwestie te są analizowane z punktu widzenia archeologii historii. Tom stanowi przykład realizacji idei badawczej współpracy obu dyscyplin, jaka legła u podstaw Instytutu Historii Kultury Materialnej, obecnie IAE PAN, wydawcy publikacji. Książka może być interesująca także dla historyków sztuki, antropologów i historyków wojskowości". Z recenzji Komisji Wydawniczej.
Bibliografia prac dr Marii Dąbrowskiej za lata 1968-2013 – str. 19
Ewa Łużyniecka - Relikty średniowiecznej kolorystyki cysterskiego kościoła opackiego w Wąchocku – str. 23
Marta Młynarska-Kaletynowa - Rycerska fundacja kościoła parafialnego w Siemidrożycach koło Kostomłotów – str. 37
Leszek Kajzer - O dworach murowanych na Mazowszu słów kilka – str. 49
Anna Marciniak-Kajzer - Palenisko, kominek czy piec – urządzenia ogniowe w średniowiecznych dworach – str. 61
Marta Garas, Janusz Pietrzak - Kaflowe piece grzewcze w nowożytnych inwentarzach i lustracjach dóbr ziemskich z obszaru Mazowsza a realia archeologiczne (wybrane przykłady) – str. 75
Wojciech Głowa - Średniowieczne „kachle” krakowskie. Wybrane zagadnienia technologiczne – str. 91
Maryla Dryja, Sławomir Dryja - Pozostałości pieca grzewczego z pierwszej ćwierci XVI wieku z badań przy ul. św. Tomasza 34 w Krakowie – str. 105
Maryla Dryja - Pracownia garncarska z XVI wieku na ul. Loretańskiej 11 w Krakowie. Wstępne ustalenia – str. 125
Aldona Andrzejewska, Łukasz Reczulski - Kafle z dolnego zamku w Mielniku nad Bugiem – str. 141
Izabela Motylewska - Motyw św. Anny Samotrzeciej na kaflach z XV-pierwszej połowy XVI w. – str. 157
Krystyna Sulkowska-Tuszyńska, Świętego Jakuba Apostoła portret na kaflu ze Strzelna (XVI w.) – str. 165
Roman Kamiński - Manierystyczny kafel z ul. Łaziebnej w Szczecinie wyobrażeniem trendów w modzie na przełomie XVI i XVII wieku – str. 173
Halina Karwowska, Urszula Stankiewicz - Nowożytne kafle o tematyce myśliwskiej z Tykocina – str. 187
Marcin Rafał Pauk - Zamki, psy i turnieje – autor staroczeskiej kroniki rymowanej wobec przemian obyczajowych XIII wieku – str. 197
Ewa Wółkiewicz - Niegodna rozrywka czy instrument władzy? Biskupi i łowy w późnym średniowieczu – str. 205
Barbara Pospieszna - W kuchni i na stole wielkiego mistrza. O utensyliach kuchennych i zastawie stołowej w świetle źródeł krzyżackich – str. 219
Olga Miriam Przybyłowicz, „Dla prędszego wydawania obiadu, razem dwoje albo trzy pary misek na tablicy noszone niech będę do stołu”. Rozporządzenia wizytatorów dotyczące stołu i posiłków w klasztorach żeńskich diecezji krakowskiej z końca XVI-połowy XVII w. – str. 241
Andrzej Klonder - Obfitość – drożyzna – głód. Atrybuty czasów pomyślności i klęski w Europie wczesnonowożytnej – str. 267
Monika Saczyńska - Mieszczan krakowskich domowe świętości, czyli wyobrażenia dewocyjne w przestrzeni prywatnej (przykłady wczesnonowożytne) – str. 275
Krzysztof R. Prokop - „Komedia nie wiadomo dla kogo odstawiona”. Pielgrzymka księcia cieszyńskiego Adama Wacława do Kalwarii Zebrzydowskiej w 1614 roku w relacji kronikarskiej o. Ludwika Boguskiego – str. 287
Grażyna Nawrolska - O średniowiecznym różańcu z Elbląga i nie tylko – str. 305
Marian Rębkowski - Nowy typ znaku pielgrzymiego, czyli o zaginionym znalezisku ze Szczecina – str. 317
Małgorzata Grupa, Anna Drążkowska - Kilka uwag na temat nowożytnych koronek klockowych z odzieży grobowej – str. 325
Magdalena Majorek, Dawid Grupa - Wybrane nowożytne pasamony z krypty południowej kościoła p.w. św. Mikołaja w Gniewie – str. 335
Piotr Strzyż - Cienie średniowiecznego odlewnictwa broni ogniowej – wybrane spostrzeżenia z terenu Europy środkowej – str. 349
Wojciech Bis - Nowożytny zamek kołowy z tykocińskiego Zamku – str. 361
Magdalena Bis - Okna w zamku tykocińskim na początku XVIII w. Realia a wskazówki budowlane – str. 375
UWAGI:
Bibliogr. prac dr Marii Dąbrowskiej za lata 1968-2013, s. 19-22. Streszcz. ang. po art.